بررسی نقش مصرف تلفیقی کودهای پتاسیمی و روی بر عملکرد ذرت و کارایی پتاسیم در دو خاک با میزان پتاسیم متفاوت در استان کرمانشاه

ذرت (Zea mays L.) از مهمترین محصولات زراعتی دردنیا و منجمله درایران به حساب می‌آید و ازنظرسطح زیرکشت بعد از گندم و برنج، مقام سوم را بین محصولات زراعی درجهان را به خود اختصاص داده وعملکرد هکتاری آن از سایرغلات بیشتراست.

پتاسیم (K) و روی (Zn) از مهمترین عناصر غذایی به شمار می روند که نقش مهمی در افزایش عملکرد گیاه ایفا می‌کنند. پژوهش حاضر به منظور بررسی نقش کود های پتاسیم و روی در بهبود کمی و کیفی ذرت و افزایش کارایی در دو مزرعه، منطقه سراب نیلوفر و منطقه ماهیدشت در استان کرمانشاه  در سال1396 با  7 تیمار و 3 تکرار در هر مزرعه درقالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی که درمجموع در هر مزرعه21کرت که هرکرت20مترمربع به اجرادرآمد و ذرت کشت شده درمزارع رقم سینگل کراس 704 بود. قبل ازکشت به صورت تصادفی از هرمزرعه ازعمق 30 سانتی‌متری خاک نمونه برداری و سپس تجزیه خاک انجام شد و سپس اقدام به توصیه کودی گردید. میزان پتاسیم و روی قابل جذب خاک به ترتیب در ماهیدشت برابر با 339 و 78/0 میلی گرم برکیلوگرم و در مزرعه سراب نیلوفر به ترتیب 218 و 68/0 میلی گرم  بر کیلوگرم بود. و تیمارهای آزمایش در هردو مزرعه عبارت بودند از تیمار اول: شاهد (مصرف تمامی کودها بر اساس نتایج تجزیه خاک به­ جز پتاسیم و روی)؛ تیمار دوم: عرف زارعین(NP)؛  تیمار سوم: تیماراول + مصرف 250 کیلوگرم بر هکتار کود سولفات‌پتاسیم و سولفات‌روی قبل از کاشت؛ تیمار چهارم: تیمار اول + 50 درصد پتاسیم از منبع سولفات‌پتاسیم قبل از کاشت + 50 درصد پتاسیم از منبع کلرورپتاسیم در دو تقسیط همزمان با مصرف سرک اوره؛  تیمار پنجم: تیمار اول + 50 درصد پتاسیم از منبع سولفات‌پتاسیم قبل از کاشت + سولفات‌روی قبل از کاشت + 50 درصد پتاسیم  ازمنبع سولوپتاس در دو تقسیط همزمان با مصرف سرک اوره؛ تیمار ششم: تیمار اول +50 درصد پتاسیم از منبع  سولفات‌پتاسیم قبل از کاشت + سولفات‌روی قبل از کاشت + 50 درصد پتاسیم ازمنبع سولفات‌پتاسیم محلول و تیمار هفتم: تیمار اول + 50 درصد پتاسیم ازمنبع سولفات‌پتاسیم قبل از کاشت+ سولفات‌روی قبل از کاشت + 50 درصد پتاسیم ازمنبع  سولفات‌پتاسیم محلول حاوی کلات‌روی همزمان با مصرف سرک اوره بود. نتایج نشان داد. الف) در مزرعه سراب نیلوفر با داشتن میزان پتاسم و روی قابل جذب خاک پایین، میزان عملکرد دانه ذرت در تیمارها به ترتیب به این شرح می‌باشد، تیمار اول (4847 کیلوگرم)، تیمار دوم (5130 کیلوگرم)، تیمار سوم (6820 کیلوگرم)، تیمار چهارم (7400 کیلوگرم)، تیمارپنجم (8110 کیلوگرم)، تیمار ششم (8333 کیلوگرم) و تیمار هفتم (8625 کیلوگرم)، شد. عملکرد دانه ذرت در تیمار هفتم با افزایش 26 درصدی نسبت به تیمار سوم (مصرف تمامی کودها بر اساس نتایج تجزیه خاک)، بهترین تیمار بود. لیکن، در مزرعه ماهیدشت با داشتن پتاسم و روی قابل جذب خاک بالا، میزان عملکرد دانه ذرت در تیمارها به ترتیب زیر بود: تیمار اول (5009 کیلوگرم)، تیمار دوم (5100 کیلوگرم)، تیمار سوم (5480 کیلوگرم)، تیمار چهارم (5780 کیلوگرم)، تیمار پنجم (6750 کیلوگرم)، تیمار ششم (7560 کیلوگرم) و تیمار هفتم (7920 کیلوگرم)، شد. عملکرد دانه ذرت در تیمار هفتم با افزایش 45 درصدی نسبت به تیمار سوم (مصرف تمامی کودها بر اساس نتایج تجزیه خاک)، بهترین تیمار بود. ب) کارایی کود پتاسیم در مزرعه ماهیدشت در حالی که در تیمار سوم 75/5 کیلوگرم بر کیلوگرم بود، در تیمار هفتم به 72/27 کیلوگرم بر کیلوگرم رسید و در سطح یک درصد معنی دار شد. لیکن، در مزرعه سراب نیلوفر، کارایی کود پتاسیم در تیمار سوم 41/5 کیلوگرم بر کیلوگرم بود و در تیمار، تیمارهفتم به 80/10 کیلوگرم بر کیلوگرم افزایش یافت.

باتوجه به نتایج فوق می‌توان چنین نتیجه گرفت که تاثیر کودهای پتاسیمی و روی در افزایش عملکرد ذرت مثبت بوده و باعث افزایش تولید می‌شود.لیکن، زمانی که پتاسیم و روی قابل استفاده خاک بالا باشد، مصرف کودهای پتاسیمی و روی قبل از کاشت، تاثیر چندانی درافزایش محصول نداشته، بلکه مصرف سرک آن‌ها موثرتر خواهد بود.